Ulubione projekty
Twoja lista jest pusta
Dodano projekt
Usunięto projekt
Ekspert radzi - lukarna i wole oko

Lukarna to pionowe okno dachowe, najczęściej o dwuspadowej konstrukcji, gdzie dwie połacie schodzą się ze sobą w kalenicy.
Rzadziej spotykana jest lukarna jednospadowa, w przypadku której
występuje tylko jedna połać o niskim kącie nachylenia (jednak
trzeba pamiętać, że kąt nachylenia połaci lukarny nie może być
mniejszy niż minimalny kąt nachylenia połaci podawany przez
producenta dla danego typu dachówki). Wole oko to odmiana lukarny o
półowalnym kształcie, którą wyróżnia płynne przejście pomiędzy
płaszczyzną dachu a wypukłością okna. Wykonanie lukarny jest
trudnym zadaniem dla dekarza, natomiast wole oko to prawdziwe
wyzwanie, nawet dla najbardziej doświadczonych wykonawców. Wymaga
takiego dopasowania i ułożenia poszczególnych dachówek, by
uniemożliwić przedostawanie się wody pod warstwę dachówek i nie
dopuścić do przeciekania dachu oraz takiego rozstawu łat, by
harmonijnie wkomponować wole oko w całość płaszczyzny dachu.

Podstawowe zasady budowy lukarny i wolego oka
Nie każdy dach nadaje się do ułożenia lukarny czy wolego oka,
jeżeli chcemy zastosować dachówki zakładkowe. Zależy to między
innymi od długości połaci dachowej i kąta nachylenia dachu. Przy
układaniu wolego oka z wykorzystaniem dachówki zakładkowej
średniego formatu (np. FLEMING) musimy zachować proporcję minimum
8:1. Proporcja ta oznacza stosunek długości podstawy do wysokości,
czyli jeśli okno dachowe w formie wolego oka ma wysokość 1 m, to
jego podstawa musi wynosić minimum 8 m. Warto dodać, że wybór
dachówki o niewielkich wymiarach ułatwi prace dekarskie oraz pomoże
zagwarantować lepszą szczelność dachu. Na łuku wolego oka należy
przykręcić wszystkie za pomocą wkrętów, co zapobiegnie ich
obsuwaniu.
Prace ciesielskie
Odpowiedniego przygotowania wymaga również konstrukcja więźby
dachowej, którą powinien wykonać cieśla. Należy pamiętać o tym, że
poddasze przy wolim oku jest najczęściej użytkowe. Przygotowanie
więźby dachowej wymaga wykonania krążyn, najczęściej z klejonego,
wielowarstwowego drewna. Potrzebne będzie tu doświadczenie w
budowie klasycznych więźb ciesielskich, czyli nie na łączniki
metalowe, ale na tradycyjny piórowpust.
Prawidłowo wykonana konstrukcja dachu gwarantuje, że przejście
między płaszczyzną dachu a wolim okiem jest łagodne i nie wymaga
dodatkowych elementów uszczelniających. Prawidłowe wykonanie
oznacza w tym przypadku, że łuk zewnętrzny oraz dwa łuki wewnętrzne
są odpowiednio wymierzone i dobrane do rodzaju dachówek - zależą od
tego, czy stosujemy dachówki zakładowe węższe czy szersze. Musimy
zachować odpowiednią geometrię, dlatego tak ważne dla prawidłowego
wykonania wolego oka jest odpowiednie przygotowanie
ciesielskie.
Rozwiązania nie dla każdego dachu
W odróżnieniu od okna połaciowego, dzięki lukarnie zwiększa się przestrzeń użytkowa poddasza. Nie poleca się jednak budowania lukarny, gdy kąt nachylenia dachu jest mały, ponieważ jej płaszczyzna jest wtedy bardzo wydłużona. Co więcej, przy małym kącie nachylenia powierzchni dachowej, długość od załamania lukarny do pionu jest bardzo duża, a powierzchnia, którą uzyskujemy dzięki lukarnie, znacznie się zmniejsza. Strefa o wysokości 1,9 m jest w znacznej odległości od okapu. Z tego względu bardzo ważne jest dobranie rozwiązań takich jak lukarny i wole oka do kształtu i rozmiarów dachu.
(źródło: Röben)