Murowanie klinkierowego ogrodzenia krok po kroku

Ogrodzenie wykonane z cegieł nie tylko zapewni większe bezpieczeństwo, ale będzie też estetycznym dopełnieniem posesji. Zastosowanie klinkieru to dodatkowo gwarancja trwałości, ponieważ jest to materiał mało nasiąkliwy i odporny na działanie trudnych warunków atmosferycznych, takich jak mróz czy deszcz. Klinkierowe ogrodzenie przez długie lata nie będzie wymagało żadnych zabiegów konserwacyjnych. Oczywiście pod warunkiem, że zostanie fachowo wykonane. Jak to zrobić?

Fundamenty
Przed rozpoczęciem prac, wykonawca musi rozplanować rozłożenie ogrodzenia w terenie. Następnie można przystąpić do wylewania ławy fundamentowej. Fundament pod ogrodzenie z klinkieru powinien być stosunkowo głęboki. Jego wymiary zależą od geograficznego położenia działki oraz od rodzaju gruntu. Na gruntach wysadzinowych, czyli zwiększających objętość pod wpływem zamarzającej wody, zaleca się posadowienie poniżej punktu przemarzania. W zależności od rejonu kraju będzie to od ok. 80 cm do ok. 140 cm pod powierzchnią ziemi. Na gruntach niewysadzinowych wystarczy fundament o głębokości ok. 60 cm. Zwykle przyjmuje się zasadę, że szerokość fundamentu powinna być taka jak grubość muru. Wylewając beton, nie wolno zapomnieć o dylatacjach, czyli wąskich szczelinach wypełnionych papą.

Izolacja pozioma i układanie pierwszych cegieł
Aby zagwarantować ochronę przed wilgocią pochodzącą od gruntu, a tym samym nie dopuścić do erozji i niszczenia ogrodzenia, przed murowaniem trzeba wykonać na fundamencie izolację poziomą z pasów papy lub masy bitumicznej. Pierwsze cegły układa się na izolacji poziomej zwykle w narożnikach, dopiero później wypełniając przestrzenie między nimi. Murując ogrodzenie, tak jak w przypadku elewacji, należy mieszać cegły z różnych palet. Cegła jest produktem naturalnym i jej barwa zależy od składu mineralnego gliny, dlatego poszczególne partie klinkieru mogą nieznacznie różnić się od siebie odcieniem. Jest to zjawisko typowe, występujące u wszystkich producentów ceramicznych materiałów budowlanych. Granice dopuszczalnych różnic kolorystycznych określają normy budowlane, tłumacząc to specyfiką procesu technologicznego oraz właściwościami gliny. Przestrzeganie zasady, by mieszać cegły z kilku palet powoduje, że różnice są niedostrzegalne.

Odpowiednia zaprawa i ochrona przed wilgocią pomoże zapobiec wykwitom
Podczas murowania ogrodzenia, ważne jest także stosowanie odpowiedniej zaprawy, przeznaczonej specjalnie do klinkieru. Zaprawę należy przygotować ściśle według zaleceń producenta. Istotna jest tu przede wszystkim odpowiednia konsystencja, czyli właściwa proporcja suchej zaprawy i wody. Użycie nieodpowiedniej zaprawy, szczególnie zawierającej wapno, może prowadzić do tworzenia się wykwitów. Jeśli dodatkowo fugi nie zostaną wykonane prawidłowo i do wnętrza muru dostanie się woda, sole zawarte w zaprawie rozpuszczają się. Woda wraz z solami przemieszcza się mikroskopijnymi kapilarami na zewnątrz muru. Tam następuje odparowanie wody, a rozpuszczone w niej związki chemiczne pozostają na powierzchni cegieł w postaci nieestetycznych białych zacieków. Bardzo istotnym czynnikiem, który pomoże uniknąć wykwitów, jest więc ochrona przed wilgocią, zarówno przed murowaniem, jak i w trakcie prac. Ze względu na proces wiązania samej zaprawy nie powinno się dopuszczać do zawilgocenia cegieł na placu budowy. Przed przenikaniem wody od strony gruntu ochroni umieszczenie cegieł na paletach. Natomiast od góry klinkier należy przykryć folią budowlaną, co zapobiegnie zamoknięciu cegieł w razie deszczu.

Przęsła
Ogrodzenie może być w całości murowane z cegieł lub może łączyć elementy klinkierowe np. z wstawkami z drewna. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest zamontowanie metalowych przęseł między słupkami z klinkieru. Przęsła należy montować zgodnie z instrukcją ich producenta, zwykle używając kołków rozporowych lub wmurowując je na odpowiednią zaprawę. Montaż przęseł metalowych powinien się odbyć na przegubach, co umożliwi rozszerzalność termiczną. Dzięki temu powstające naprężenia nie zostaną przeniesione na wymurowane słupki, co mogłoby powodować pękanie fug, a nawet uszkodzenie klinkieru. Na podmurówkach pod przęsłami najczęściej wykonuje się tzw. rolkę, czyli cegły ułożone tak, że na zewnątrz muru widać tylko główki, a nie tradycyjnie - wozówki. W miejscach najbardziej narażonych na przenikanie wody, konieczne jest zastosowanie cegły pełnej, a nie szczelinowej. Do wykończenia można również wykorzystać cegły kształtowe.

Słupki
Po wymurowaniu zewnętrznej warstwy słupka z klinkieru, pustą przestrzeń wewnątrz zbroi się prętami i wypełnia betonem o takiej samej konsystencji jak zaprawa do klinkieru. Zwieńczenie słupków mogą stanowić cegły kształtowe lub prefabrykowane kaptury, czyli gotowe elementy budowlane wykonane z cegieł klinkierowych i betonowego rdzenia nośnego. Jest to nie tylko estetyczne wykończenie, ale także element ochronny. Czapy mają kształt stożka, więc woda opadowa szybko spływa w dół. Dzięki skutecznemu odprowadzaniu wilgoci, zapobiegają wnikaniu jej do spoin słupa oraz powstawaniu wykwitów. Kaptury muruje się przy wykorzystaniu kleju elastycznego.

Fugowanie
Po ułożeniu cegieł należy odczekać zanim rozpocznie się ostatni etap prac, jakim jest fugowanie. W tym czasie górna warstwa ogrodzenia powinna zostać zabezpieczona przed penetracją wody z opadów atmosferycznych. O tym, kiedy rozpocząć fugowanie, może zdecydować wyłącznie fachowiec od murowania klinkieru, który uwzględni różne czynniki, m.in. stopień wilgotności muru oraz warunki atmosferyczne. Spoinowanie powinno być wykonane za pomocą specjalnej fugi do klinkieru, którą przygotowano zgodnie z zaleceniami producenta, uważając, by nie była zbyt mokra. Zaleca się murowanie na pełne spoiny. Dopuszczalne jest wykonanie fugi wypukłej lub wklęsłej, z tym jednak zastrzeżeniem, że jej brzegi będą stykały się z krawędzią cegieł. Niewskazane jest murowanie na puste lub zagłębione spoiny, ponieważ w niewypełnionych miejscach będzie gromadzić się woda. Zdecydowanie odradza się też wykonywania fug w czasie niesprzyjających warunków pogodowych, przede wszystkim w przypadku deszczu i temperatury poniżej 5°C.

Po zakończeniu prac murarskich
Po wymurowaniu, ogrodzenie powinno być dodatkowo chronione przez co najmniej 7 dni, kiedy zachodzi wstępny proces wiązania cementu i związki chemiczne występujące w zaprawie są absorbowane. Pełny proces wiązania zaprawy trwa 4 tygodnie. W tym czasie mur powinien być zabezpieczony przed wodą opadową oraz nadmiernym nasłonecznieniem, szczególnie powyżej 30°C. Wykonanie murowanego ogrodzenia jest często powiązane z zamocowaniem bramy, dlatego warto dodać, że montaż bramy przesuwnej powinien być niezależny od ogrodzenia, ponieważ obciążenia dynamiczne powstające przy przesuwaniu bramy powodują naprężenia, które mogą prowadzić do spękania fug oraz cegieł. Na koniec prac przy ogrodzeniu, zaleca się otoczenie przestrzeni wokół niego opaską żwirową.

(fot. Roben)